شپږمه لويه ګناه – دجنګ په ورځ دښمن ته شاه ګرځول – لومړۍ برخه
ليکنه: مولوي عبدالسلام ضعيف
قوله تعالى (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ زَحْفاً فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ (15) وَمَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ (16))
ژباړه: ای هغه كسانو چې تاسو ايمان راوړی دی، يعني مسلمانان ياست كله چې تاسي مخامخ سي دكفارو سره په جنګ کې( دجنګ په ډګر کې) نو مه ګرځوی شاوي دوی ته چي (وتښتی دجنګه يا دمرګ او شهادت له ويري څخه) او هر هغه څوك چې وګرځوي شاوي خپلي كفارو ته په جنګ کې (او وتښتي)، مګر په داسي حال کې چې بيرته مخ اړونكي كفارو ته په جنګ سره وې، (يوازي دخدع او چل په توګه شا وروګرزوي چې بيرته جنګ ته ځانونه اماده اوتيارکړي) او يا دا چې په دې نيت سنګر پريږدي چې دنورو مجاهدينو سره يوځای سي، يعني ديوه حكمت اوتکتيک په خاطر نه دتيښي او ويري له كبله، دی (يعني سته هغه كسانو لره چې بيله دغو حكمتونوڅخه شاه وګرځوي كفارو ته اووتښتي)،داچې په تحقيق اخته سوه دغه (تښتيدونكي) په غضب له طرفه دالله (جل جلاله) سربيره له غضب دالله(جل جلاله)ځای داوسيدلو( ددغه تښتيدونكي دی جهنم ) دوزخ، هم دا ډيربد ځای دی دده دورتلولپاره.
قوله تعالي(َا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُواْ وَاذْكُرُواْ اللّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلَحُونَ)
ژباړه.اي هغو كسانو چې ايمان موراوړی دی،( اسلام مو قبول کړی دی)، كله چې مخامخ سی تاسي دټولی دكفارو سره( په جنګ کې)؛ نو ثابت قدم اوسی،(دهغوی څخه مه تښتی)، يادوی الله (جل جلاله) ډير ډير (دهغه ذكر كوی په خوله او زړه سره)،ښايي چې تاسو په مراد ورسيږی،( په بري سره په دښمن باندې او يا په جنت سره په شهادت باندې)
دا چې په پورته ذکرسوو ايتونو کې دتيښتي او شاګرځولو څخه په کلکه منع راغلي بيله دې چې ديوه حكمت له كبله وي نودا ضروري ده چې يوسړی يايومجاهد وپيژني چې ددښمن يا كفارو ټولی به نو څومره وي، دمجاهدينو ټولی به څومره وي، تركمه ځايه پوري تيښته يا شاه ګرځو نه جائز ده، دابه په لاندې ايتونو کې وګورو:
قوله تعالى: (َا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ (65) الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (66)
ژباړه.ای نبي ! تيز تند او ترغيب کړه مومنان په جنګ باندي (دكفارو سره) كه وو ستاسو څخه شل ۲۰ كسه جنګيالي صابران (ثابت قدم مجاهدين)؛ نو غلبه به وکړي په دوه سوه كافرانو باندې (په جنګ كښي)، او كه ووستاسو نه سل ۱۰۰ تنه جنګيالي ثابت قدمه (مجاهدين ) ؛ نو غلبه به وکړي په زر۱۰۰۰ تنه دكفارو باندي (په جنګ كښي)، دا ځکه چې دغه (كافران) داسي جاهل قوم دی چې نه پوهيږي (جاهلان دي بدبختان په الله اود قيامت په ورځ باندې چي خامخا راتلونكي دي باورنلري.) ، اوس اسانتيا راوسته په تاسو باندي الله (جل جلاله) ( وروسته تر سختی) او معلومه کړه رب ستاسي دا چې بيشكه په تاسو کې سستي او كمزوري راغلي ده، نو كه وو ستاسو څخه سل ۱۰۰ تنه صابران جنګيالي (ثابت قدمه مجاهدين) غلبه به كوي دوی په دوه سوه كافرانو باندي، او كه وو ستاسو څخه زر۱۰۰۰ كسه جنګيالي صابران (ثابت قدمه مجاهدين)؛ نو غلبه به كوي دوی په دوه زره كافرانو باندي يعني غالب دې سي په اذن او حكم سره دالله(جل جلاله)، بيشكه الله (جل جلاله) چې دی دصابرانو ملګری دی( دثابت قدمانو سره په نصرت او حفاظت سره.)
په تيرو ايتونو کې الله (جل جلاله) ثابته کړه چې يو مجاهد مؤمن بايدلږترلږه ثابت قدمه اوسي په مقابل ددوو كافرانو کې، لس دشلوپه مقابل كي، پنځوس دسلو په مقابل كښي كه خدای نه خواسته ورڅخه وتښتي نو دالله (جل جلاله) دغضب او قهر سره به اخته کيږي او كه تردې دکفارو تعداد زيات سي، مقابله يي ګرانه سي، بيادهغوی څخه پرشاتګ او تيښته جواز لري، خو بيا هم نيك اوښه كار نه دی، دا چې اوسني جهاد جنګونه دهغه وخت دجنګونوڅخه توپير لري د ټانګونو، الوتكو، توغنديو، ماينونو جنګ دی داسمان او ځمکې جنګ دی، اوسني حكم څه دی دا به فقيه علماء كرامو ته پريږدوکيدای سي هغوی په دې اړه فتوی ورکړي هم وې خوماته پوره معلومات نسته.
عن ابي هريرة رضي الله تعالى عنه، قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم اجتنبوا السبع الموبقات، قالوا يا رسول الله وماهن؟ قال: الشرك بالله ، والسحر وقتل النفس التي حرم الله الا بالحق، واكل الربى، واكل مال اليتيم، والتولى يوم الزحف، وقذف المحصنات الغافلات المؤمنات } رواه بخاري ومسلم والترمذي والنسايي .
ژباړه. حضرت ابي هريره رضي الله تعالى عنه دحضرت رسول اكرم (ص) څخه روايت كوي چې رسول الله وويل: تاسو داوو مهلكو يا وژنكو څيزونوڅخه ځانونه وساتی،صحابه كرامو(رض)پوښتنه وکړه چې يا رسول الله هغه اووه څيزونه څه شی دي؟، رسول الله په جواب کې وويل چې اول شرك نيول د الله (جل جلاله)سره، سحرياجادو كول، وژل دهغه نفس په ناحقه سره چې الله (جل جلاله يي وژل حرام ګرځولي، خوړل دسود ، خوړل ديتيم دمال په ظلم سره، تيښته کول دکفاروسره دجنګ په وخت کې، تهمت اوبهتان يادزناتورلګول په هغوپاكوناخبرومسلمانو ښځوباندې چې هغوی داکارنه وې کړی، تولٌی يوم الزحف هغه څه ته وايې چي دجهاد په وخت دجنګ څخه يوسړی و تښتي او ياورك سي، چې دده په دې عمل سره دمجاهدينوپه صف کې كمزوري اوسستي راځي، په پورتني حديث شريف کې تولٌی يوم الزحف لويه اوكبيره ګناه بلل سوي ده، چې اكبر دكبائرو ورته ويل کيږي ځکه چې داګناه تقريباًمتعدي ده. {وروي عن ثوبان (رض) عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: ثلاثة لاينفع معهن عمل، الشرك بالله، وعقوق الوالدين، والفرار يوم الزحف} رواه طبراني في الكبير.
نور بيا…
په پای که د هغه سیرت نبی لینکونه ورکړی چی رسو الله ص په غزاګانو کی د کفار او د مسلمانانو تعداد ښيی نن ورځ همدا مشکل دی چی په کفارو به یو ډز وکړی نور به تښتی چی جهاد کوی شه دثابت قدمه واوسی چی کفار هم پوه شی چی زه له چاسره مخامخ یم